Jak uczyć (się) wymowy angielskiej?

Jak powszechnie wiadomo, nauka wymowy angielskiej jest prawdopodobnie największym wyzwaniem :-) Nie każdy z nas mieszkał za granicą i ma na co dzień kontakt z obcokrajowcami, stąd liczne trudności oraz strach przed odezwaniem się za granicą (ba! nawet w sali lekcyjnej!).

Skąd wynikają liczne trudności związane z wymową angielską?

Mnogość akcentów. Nie ma jednego, słusznego „angielskiego". Są różne akcenty; ten, który jest w większości podręczników i wymagany w większości szkół to tzw. British English (RP, standard English, tzw. Queen's English). W ten sposób mówią w BBC. W filmach czy piosenkach są często słyszane inne akcenty i różne realizacje danego wyrazu - stąd liczne wątpliwości, jak wymówić dany wyraz.

Tendencja do czytania w ten sposób, jak jest napisane. Normalna sprawa, gdy dziecko zaczyna się uczyć czytać. Wtedy jest dobry moment, by dzieciom poprawną wymowę prezentować. Jasne, można dać dużo wskazówek, że np. podwójne „ee" czytamy jako polskie „i", ale nie zawsze te wskazówki będą nam się 100% razy sprawdzały. Ale zdecydowanie ułatwiają sprawę na samym początku uczenia się czytania!

W angielskim dochodzi nam taka „magiczna" samogłoska „shwa", w transkrypcji fonetycznej zapisywana jako /ə/. Jest ona bardzo częsta w języku angielskim i... może zastąpić praktycznie każdą samogłoskę nieakcentowaną! Weźmy np. wyraz „banana": otóż, wcale nie ma tam trzech samogłosek „a"! Dwie z nich są zastąpione przez właśnie samogłoskę /ə/.

Inne dźwięki niż w języku polskim. Niektóre bardzo podobne, niektóre bardzo inne, a niektóre całkowicie nowe!

Często na nasze podejście do wymowy mają również osobiste negatywne doświadczenia - ktoś nam powiedział, że mamy zły akcent; gdzieś tam w szkole ważne było, by dobrze napisać słówko, a nie przeczytać; próbowaliśmy kiedyś coś powiedzieć, a ktoś nie zrozumiał.

Jak możemy pomóc sobie i dzieciom, by ich wymowa była zrozumiała i chętnie chciały się uczyć?

Dzieci i młodzież są generalnie z natury egocentryczne. Muszą wiedzieć, że to, co się uczą, jest dla nich ważne i jest lub będzie związane z ich zainteresowaniami. Najlepiej, jeżeli śpiewają piosenki w języku angielskim :) Jest mnóstwo piosenek dla dzieci na youtube, a dla starszych - może spodoba im się jakiś współczesny wykonawca?

Oglądać filmy i bajki w języku angielskim! Obecnie dostęp do internetu daje fantastyczne warunki, by dzieci i młodzież mogły mieć codzienny kontakt z językiem angielskim, uwzględniając ich zainteresowania! Oglądnąć ulubioną bajkę po angielsku, serial, film. Można znaleźć z napisami, a jak już ktoś się czuje pewnie - wyłączyć napisy. Nawet jeśli oglądamy tylko biernie, poprawna wymowa danych słówek powinna gdzieś tam w naszej pamięci się zapisać. Warunek: jak z każą nauką - regularność.

Jednym ze sposobów ćwiczenia wymowy jest powtarzanie łamańców językowych, opierających się na ćwiczeniu danego dźwięku! Poprzez liczne - często śmieszne - powtórzenia ćwiczona i utrwalana jest prawidłowa wymowa! Dzieci generalnie lubią powtarzać śmieszne i dziwnie brzmiące połączenia!

Grać w gry, w których lektor czyta zdania/wyrazy. Np. na stronie tutaj, każde wykonanie ćwiczenie jest czytane przez lektora. Wiele gier komputerowych z gatunku RPG lub adventure (przygodówki) w wersji angielskiej mają lektorów, którzy czytają tekst!

Tworzenie gier i zabaw na zasadzie par minimalnych, tj. aby widzieć różnicę pomiędzy „ship", a „sheep", które różnią się jedynie samogłoską! Szukanie wyrazów, w których jest ukryta dana samogłoska.

Dzieci nie lubią być poprawiane poważnym, nauczycielskim tonem:) Absolutnie nie, często włącza to od razu postawę buntu i koniec zabawy. Można poprawianie błędu zamienić w żart (pośmiać się, jak to śmiesznie brzmi) lub po prostu powtórzyć, nie wytykając dziecku błędu typowym, nauczycielskim tonem. W sumie to najlepiej się uczyć wtedy, gdy nie wiemy, że się uczymy - wtedy nauka przychodzi naturalne i z najlepszej motywacji - od nas samych!

Jeżeli dzieciaki już muszą grać w gry online, to niech robią to w języku angielskim! Obecnie wiele gier online umożliwia rozgrywkę typu multiplayer, gdzie trzeba z innymi osobami (z różnych krajów) kontaktować się za pomocą komunikatorów! Nie oznacza to, niestety, że wymowa będzie idealna, bo osoby mogą być z innych krajów, niekoniecznie Anglii. Ale wtedy komunikacja na pewno ruszy, bo trzeba będzie się dogadać!:)

Korzystać ze słowników online i sprawdzać tam słówka! Jednym ze sprawdzonych słowników jest Cambridge Dictionary, gdzie można usłyszeć wymowę słówek (kliknąć w głośnik). Dużym ułatwieniem jest korzystanie z darmowych Text to Speech, gdzie można wpisać zdanie (lub cały tekst!) i lektor je przeczyta (do wyboru różne akcenty).

Starsze dzieciaki i osoby, które lubią zagłębiać się w różne niuanse związane z angielską wymową mogą skorzystać z podręczników do wymowy! Ja osobiście lubię wydany przez Cambridge English Pronunciation in Use (3 części).

Paulina Łoboda